روز دوشنبه ۲۱ حوت (اسفندماه) ۱۴۰۲ خورشیدی، دومین همایش ادبی «صدای پای بهار» همراه با بزرگداشت از جایگاه ادبی حکیم نظامی گنجوی با حضور شاعران، نویسندگان، اساتید دانشگاه، دانشجویان ، اهالی فرهنگ و ادبیات ولایت بلخ در کتابخانهی عمومی فردوسی شهر مزارشریف برگزار شد.
این همایش که توسط کتابخانهی عمومی فردوسی، خانهی فرهنگ جمهوری اسلامی ایران، انجمن ادبی خانهی مولانا و انجمن نویسندگان بلخ برگزار شده بود از نویسندگان و پژوهشگرانی که به فراخوان مقالهنویسی کتابخانهی عمومی فردوسی پیرامون شخصیت و آثار حکیم نظامی گنجوی لبیک گفته و مقالات پژوهشی نوشته بودند در این همایش با اهدای لوح سپاس و جوایز نفیس و نقدی تقدیر به عمل آمد.این برنامه که از سوی شاعر نیکآیندهی بلخی آقای حمزه عابر اجرا میگردید، با تلاوت آیات نورانی کلام خدا به صدای خوش قاری نوجوان بلخی آقای حسن فرقانی آغاز گردید.
در این همایش ادبی آقایان سیدسکندر حسینی بامداد (شاعر، نویسنده و رییس کتابخانهی عمومی فردوسی و انجمن ادبی خانهی مولانا)، استاد صالح محمد خلیق (شاعر، نویسنده، پژوهشگر، مترجم و رئیس انجمن نویسندگان بلخ) و پوهندوی محمد فهیم کریمی (نویسنده، پژوهشگر و استاد دانشگاه بلخ) پیرامون این برنامه و در خصوص شخصیت و آثار حکیم نظامی گنجوی سخنرانی نمودند و شاعران حاضر در نشست، به شعرخوانی پرداختند.
سید سکندر حسینی بامداد
نخستین سخنران این همایش ادبی، سیدسکندر حسینی بامداد بود که در ضمن خوشآمدگویی به اشتراککنندگان، به روشنداشت مواضع کتابخانهی فردوسی در قبال برنامههای از این دست پرداخت
آقای بامداد با اشاره به اولین همایش ادبی «صدای پای بهار» که در سال گذشته برگزار شده بود و در آن از دو شخصیت ادبی (حکیم نظامی گنجوی و حکیم علیشیر نوایی) بزرگداشت شده بود؛ تفاوت این برنامه را انسجام بیشتر و بزرگداشت جداگانه از حکیم نظامی گنجوی دانسته و نقش برگزاری چنین برنامهها را در رشد دانش و پژوهش موثر عنوان نمود.
رییس کتابخانهی عمومی فردوسی مزارشریف افزود: ما چنانچه از اول سال 1402 تا کنون از روزهای ویژه در فرهنگ مشترک افغانستان و ایران چون روز فردوسی، خیام، مولانا و… در قالب همایشهای گوناگون فرهنگی تجلیل کردیم در سال پیش رو در این حوزهها بیشتر تمرکز میکنیم و از شاعران، نویسندگان و چهرههای تاثیر گذار معاصر هم تجلیل خواهیم کرد.
او همچنان خاطرنشان ساخت که در روزهای نزدیک از سومین سالگرد وفات شاعر نامآشنای بلخی، زندهیاد «یحیاجواهری» در همین کتابخانه، یادبود به عمل خواهد آمد
استاد بامداد در پایان سخنانش گفت که از ظرفیت کتابخانهی فردوسی برای راهاندازی برنامههای متنوع ادبی استفاده میشود تا سرزمین کهن بلخ، دوباره رونق و جان تازهی ادبیاش را بازیابد.
دومین سخنران این همایش ادبی استاد صالح محمد خلیق بود که بریدههایی از مقالهی علمیاش را با اشتراککنندگان در میان گذاشت.
مقالهی او با عنوان «بازتاب استورههای آریایی در سرودههای نظامی گنجهیی» نگاشته شدهاست
در این مقاله آمده است که: «نظامی گنجهیی از بزرگترین شاعران داستانسرای زبان فارسی دری در سدهی پنجم هجری قمری است و آثار جاویدانهی او بخش ارزشمندی از میراث فرهنگی و ادبی مکتوب ما را میسازند. بسامد اسطورهها و نمادها، آیینها و باورهای استورهیی آریایی در آثار نظامی گنجهیی فراوان و گستردهاست.»
در این مقاله بازتاب نامهای شخصیتها، شاهان و پهلوانان اسطورهیی آرایی و آیینهای اسطورهیی و باستانی آریایی در آثار نظامی گنجوی به نیکی بررسی شدهاست که در سخنرانی استاد خلیق مطرح گردید
استاد محمد فهیم کریمی، سخنران سوم این همایش ادبی بود که وی نیز به خوانش فرازهایی از مقالهی علمیاش که با عنوان «برخی از سفارشهای اخلاقی در مخزنالاسرار» نگاشته شده است پرداخت.
در این مقاله آمده است که: «حکیم نظامی گنجوی یکی از سخنسالاران، معناپردازان، گوهرتراشان و ترکیبسازان نوآور زبان و ادب پارسی دریست که دانش و فرهنگ اسلامی، در دامن خود پرورده است. نظامی داستانسراییست که ادب غنایی را با حکمت و عرفان درآمیخت و آن را به قلهی کمال کشانید؛ سخنسراییست که در عین وصف زنده و دقیق صحنههای بزمی، حریم عفت را پاس داشت و کلام خود را به ناروا نیالود؛ هنرآفرینیست که تصویرها، تعبیرها، ترکیبها، تشبیهها و استعارههای او؛ غنامندی زبان پارسی را افزون کرد و چنان شد که بساری از سخنسرایان پس از وی، از نمک کلامش، مضمون و معنا ربودند.»
آقای کریمی در سخنرانیاش به زندگی و آثار حکیم نظامی گنجوی به گونهی فشرده اشارههایی داشته و سفارشهای اخلاقی آن حکیم فرزانه را با اتکا به «مخزن الاسرار» وی بررسی نمود.
بنابر دریافتهای آقای کریمی در «مخزنالاسرار»، به شاهان، مردم عام و شاعران؛ سفارشهای نیک و سازنده و برازنده ارایه و ایراد شده است.
سید محمد آقا طیبی از دانشجویان دانشکدهی ادبیات دانشگاه بلخ که با مقالهای با عنوان« جایگاه نظامی در میان داستان سرایان ادب پارسی» در این همایش شرکت کرده بود طی سخنان کوتاهی به نکات مهمی به این جنبهی قابل توجه شعر نظامی گنجوی اشاره کرد.
شاعران بلخی آقایان عاطف کابلیان، حسن خرمی، علیرضا رحمانی، محمد خردمند، سید امین اسفندیار، فردین عصمتی، سید جمیل سجاد، حسیب دهزاد و سید احمد سادات هم صدا با صدای پای بهار با شعرخوانی از روز بزرگداشت این شاعر و حکیم بزرگ و این محفل تجلیل کردند
در فرجام این همایش ادبی، آیین تقدیر از نویسندگانی که پیرامون شخصیت و آثار حکیم نظامی گنجوی مقاله نوشته بودند به اجرا درآمد که استاد صالح محمد خلیق، استاد محمد فهیم کریمی، سید محمدآقا طیبی، انعام الله بودا، فردین عصمتی، علیرضا رحمانی و حمزه عابر،از سوی برگزارکنندگان این همایش ادبی به دریافت سپاسنامهها،جوایز نقدی و نفیس نایل آمدند.
از بانو نیلوفر نیکسیر از شاعران و نویسندگان خوب هرات به عنوان تنها بانویی یاد و تقدیر شد که با مقالهای با عنوان « غمگنانگی در خسرو وشیرین نظامی گنجوی» در فراخوان این همایش شرکت کرده بود.
این همایش با اهدای افطاری به اشتراککنندگان و گرفتن عکسهای دستهجمعی به پایان رسید.
گزارش: سید امین اسفندیار