شماری از شهروندان کابل: با حشر عمومی میتوانیم محیط زیست خود را پاک نگه داریم
با فرارسیدن ایام بهار و آمادگی مردم برای خانهتکانی، شماری از شهروندان کابل میگویند با حشر عمومی میتوانیم محیط زیست سلام داشته باشیم.
حشر کار داوطلبانه جمعی است که در میان مردم افغانستان از ادوار بسیار پیش تا کنون رواج دارد. مردم روستاها کارهایی را که از توان یک فرد بیرون است، از طریق حشر به پیش میبرند.
حسامالدین باشنده اصلی قندز که فعلاً در ناحیه سوم شهر کابل دکانداری میکند، می گوید: «در سال 1391 زمانی که صنف دوازدهم مکتب بودم از طرف شهرداری شهر قندز هدایت داده شد که مردم کثافات را از شهر جمعآوری کنند. مطابق این هدایت تعداد کثیری از مردم مانند شاگردان مکاتب، دانشجویان، استادان دانشگاه و دکانداران همه در این حشر شرکت کردند. در یک روز حدود پنجاه تن کثافت از شهر قندز جمعآوری گردید.»
به گفتهی وی در روستاها مردم بیشتر برای کارهایی چون کوهکنی،سرکسازی، گندم درو و کچالوچینی حشر میکنند؛ اما در شهرها برای جویپاکی، سرکپاکی، نهالشانی به همکاری شهرداری میروند.
ظاهر باشندهی اصلی ولسوالی جلریز ولایت میدان وردک میگوید که من مزرعه و زمین زراعتی زیاد دارم. معمولاً در اول بهار و آخر تابستان یا اول خزان کارهای مزرعه را از طریق حشر پیش میبرم. کارم سریع، آسان و بدون جنجال تمام میشود.
او میافزاید: «در قدیم وقتی کسی به حشر میآمد، در حشر گندمدرو، پنج مُتَو گندم، در کچالوچینی یک پیپ پنج کیلویی کچالو و در سیبچینی یک سطل سیب هر روز در بدل کار خود میگرفت.»
وی همچنین میگوید چون امروزه اقتصاد مردم ضعیف شده، اگر کسی حشرهم نماید باید مقدار کمی پول نیز پرداخت کند. از این جهت فرهنگ حشر در روستاها کمرنگ شده است.
زیبده باشندهی اصلی کابل نیز میگوید در قدیم زنها بیشتر در خانهتکانی و رنگمالی در ایام عید فطر و قربان و جشن نوروز همدیگر را حشر میکردند.
او نیز از کمرنگ شدن فرهنگ حشر شکایت دارد و میگوید: «در گذشته مردم با نیت صاف و صادقانه همدیگر را کمک میکردند ولی حالا حس همکاری بسیار کم شده است.»
زبیده حشر را یک فرهنگ اسلامی و عنعنه افغانی میداند و بر ادامه آن تأکید میورزد: «در حشر و شرکت در کارهای عامالمنفعه هم ثواب است و هم خرما.»
محمدیوسف ملا امام یکی از مساجد کابل میگوید: «شرکت در حشر از نظر دین اسلام خیلی ثواب دارد؛ چون حشر، کمک کردن به برادر و یا خواهر مسلمان است. چنانچه قرآن کریم میفرماید: تعاونوا علی البر و التقوی» یا حضرت علی کرم الله وجه میفرماید: «طوبی لمن احسن الی المعاد تزود للمعاد.» یعنی خوشا به حال آن که به بندگان خدا نیکی کند و برای آخرت خود زاد و توشه عیار نماید.»
به گفتهی وی احادیث و روایات فراوان راجع به احسان، نیکوکاری و رسیدگی به کار مردم و شرکت در کار عامالمنفعه و رفع نیازهای مردم وجود دارد.
شیرآغا یکی دیگر از باشندگان شهر کابل حشر را یک ضرورت در جامعه میداند و میگوید: «مردم افغانستان باید به کمک همدیگر بشتابند. از فقرا، معلولان، بیوهزنان سرپرست، یتیمان و کهنسالان دستگیری کنند. با حشر محیط زیست خود را پاک نگه دارند تا از خطر ابتلا به امراض گوناگون جلوگیری نمایند.
شیرآغا ضمن انتقاد از برخی مردم که کوچههای خود را پاک نگه نمیدارند، میافزاید: «کوچه و شهر مثل خانهی ماست. اگر پاک بود ما هم مریض نمیشویم. در ایام بهار هرکس در کنار خانه یا حویلی خود نهال بنشانیم و کوچهها و جویچههای پیش خانه خود را پاک کنیم. ما باید دست به دست هم دهیم تا مشکلات محیطی ما کمتر شود.»
در همین حال گزارشها حاکی است که شهرداری کابل چند پیش به منظور پاک کاری جویچهها و سرکهای حشر بزرگی را در نواحی مختلف کابل راهاندازی کرده بود.
تیموری