بیماری روانی در میان جوانان به خصوص زنان و دختران جوان افزایش یافته است. بیکاری، فقر، محدودیتهای آموزشی، بسته ماندن مکاتب دختران بالاتر از صنف ششم و نا امیدی جوانان نسبت به آینده شان سبب شده است که بیماری روانی در ماههای اخیر گسترش یابد.
روزانه تعدادی زیادی از مریضان به شفاخانههای کابل به خصوص شفاخانه صحت روانی کابل مراجعه میکنند.
هیله(نام مستعار) یکی از شاگردان صنف دهم مکتب است که در یکی از شفاخانههای کابل بستری است و از افسردگی حاد رنج میبرد. دلیل افسردگیاش را مسدود ماندن مکتب میگوید.
او در یک اتاق با بستری سفید که روی میزش مقداری از دوا قرار دارد بستری است، میگوید دوست داشت در آینده حقوقدان شود اما بسته ماندن مکتبها پایش را در بستر بیماری کشانده است. با چهرهی خسته و روان بیمار میگوید از چندین ماه بدینسو در شفاخانه بستر است و به خاطرات دوران مکتب فکر میکند، به گفتهی خودش وی چندین بار اقدام به خودکشی نیز کرده است که بعد از آن توسط خانواده در شفاخانه آورده شده و زیر درمان داکتران قرار دارد. او که حالا از گذشته وضعیت بهتری دارد میگوید امیدوار است هرچه زودتر مکتبها دوباره به روی دانشآموزان باز شود تا جوانان آرزویهای که دارند دنبال کنند و به آن برسند.
فیصل ( نام مستعار) یکی دیگر از بیماران است که به گفته خودش مدت سه ماه میشود در شفاخانه بستر است او میگوید بیکاری و مشکلات زیاد خانوادگی پایش را اینجا کشانده است. او با حالتی پریشان میگوید: «تا صنف نهم درس خواندم اما به علت مشکلات اقتصادی ادامه داده نتوانستم و راه مهاجرت به ایران را پیش گرفتم. سه سال در ایران در یک فابریکه کار میکردم، مدتی بعد از آنجا قصد داشتم طرف ترکیه بروم اما رد مرز شدم و دوباره به افغانستان برگشتانده شدم. در اینجا هم کار نیست به مشکلات زیاد مواجه هستیم و خودم هم بسیار دلتنگی و نا امیدی دارم ، سه ماه میشود اینجا بستر هستم هیچ کسی به جوانان توجه نمیکند. تمام جوانان دچار ناامیدی شدهاند.»
روزانه بیماران زیادی در شفاخانهها و یا نزد روانشناسان بهخاطر تداوی و مشاوره مراجعه میکنند. داکتر محمد صفا فرزایی یکتن از روانشناسان بالینیست که روزانه جوانان زیادی هم از دختران و هم از پسران نزدش به خاطر تداوی و مشاوره مراجعه میکنند.
او اختلال روانی را یک اختلال مغزی میداند که طرز فکر، رفتار، احساسات، توانایی شخص را در انجام کارهای روزمره و روابط با دیگران را تحت تاثیر قرار میدهد . وی دلیل عمده فشارهای روانی را بیکاری، جار و جنجالهای فامیلی، مشکلات زناشویی، ناکامیهای تحصیلی میداند. او میگوید این امراض تنها با دوا خوب نمیشود و در اکثر حالات ادویه وضعیت را پیچیدهتر میسازد. وی بهتربن راه را مشاورههای روانی و تغییر باورهای نادرست ذهنی میداند.
افزایش بیماریهای روانی در میان جوانان در حالیست که معین وزارت صحت عامه، در دهم اکتوبر در مراسم گرامیداشت از روز جهانی صحت گفته بود 50 درصد جامعه با فشارهای روانی شدیدی روبهرو است. از سویی هم نماینده سازمان صحی جهان افزایش فقر، بیکاری بی ثباتی سیاسی و محدودیتهای آموزشی را از عوامل تشدید این وضعیت گفته بود. از این پیش نیز مسئولان شفاخانه صحت روانی در مصاحبه با یکی از تلویزیونهای خصوصی افغانستان گفته بود که روزانه بیش از صد تن به خاطر مشکلات روانی به این شفاخانه مراجعه میکنند.
سیدمحمد صالح محمدی