آیین نکوداشت روز رودکی، پدر شعر فارسی در تهران برگزار شد
مراسم روز نکوداشت «رودکی» پدر شعر فارسی و رونمایی از سه کتاب «رودکی‌وار» مقالاتی در شعر و اندیشه رودکی زیرنظر محمدجعفر یاحقی، مجموعه مقالات «رودکی» به سرپرستی نادر کریمیان سردشتی و چهار جلد نخست «گنجینه نت‌نوشت‌های رودکی» به‌کوشش کیاوش صاحب‌نسق با حضور چهره‌های فرهنگی و هنری برگزار شد.
محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران با این توضیح که رودکی سهم بسزایی در تاریخ، فکر، اندیشه و هویت ایرانی دارد، اظهارداشت: اگر درباره موضوع هویت ملی و عناصر شکل‌دهنده صحبت کنیم زبان مهم‌ترین عنصر است. عنصری که جغرافیای ایران بزرگ علاوه‌بر تنوع گویش و زبان، حوزه زبان فارسی را به‌عنوان زبان رسمی خودش پذیرفته است.
او با بیان این که اگر در طول قرون متمادی نگاه کنیم، عمده سلاطین و حکمرانان که در ایران حکومت می‌کردند به زبان غیرفارسی حرف می‌زدند، گفت: اما زبان فارسی از چنان درهم‌تنیدگی با تاریخ فرهنگ و هنر در این جغرافیای فرهنگی برخوردار است که همه به موضوع رسمیت زبان فارسی اذعان داشته‌اند. کشور ایران به‌خاطر موقعیت جغرافیای ویژه‌ای که دارد در قرون مختلف دستخوش هجوم و جنگ‌های ویرانگری بوده که بخشی از آن‌ها به دلیل عمقی که داشته با بقای زبان فارسی ارتباط پیدا کرده است. دوره درخشش تمدن نوین اسلامی در قرن ۳ تا ۵ شکل گرفته است که این درخشش در سایه جان گرفتن فرهنگ ایرانی و زبان فارسی در ذیل تعالیم اسلامی و قرآنی است و اگر امروز در قرن ۱۵ از ترکیب مفهوم ایرانی اسلامی حرف می‌زنیم این آغاز از همان قرون شکل گرفته است. در این دوره درخشش تمدن نوین اسلامی بزرگانی که درخشیدند عمدتا به زبان‌فارسی حرف می‌زدند که می‌توان به ابن‌سینا و فارابی اشاره کرد که در جغرافیای فرهنگی ایران درخشش داشتند و خوش‌بختانه اگر امروز شاهد رونق زبان فارسی در هندوستان، تاجیکستان و افغانستان هستیم، این امر مدیون سرآمدانی چون رودکی است.
او با این توضیح که در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه بین‌الملل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی وظیفه دارد که در بنیاد سعدی گسترش زبان فارسی را داشته باشد، ادامه‌داد: بنا بر آماری که رایزن‌های فرهنگی ارائه کردند برگزاری دوره‌های آموزش زبان فارسی بیشترین علاقه‌مند و داوطلب را داشته است. در حوزه‌های فرهنگی و نشر کتاب، هنرهای نمایشی و موسیقی به‌عنوان حوزه تکمیلی برنامه خواهیم داشت. یکی از مهم‌ترین برنامه‌ها این است که با ظرفیت هویت زبان فارسی با همسایگانی که فارسی زبان هستیم بیشتر کنار هم بوده و کارهای مشترک انجام دهیم تا با صیانت از زبان فارسی در مقابل تهدید لغات بیگانه مقابله کنیم.
حسام‌الدین طالقانی رئیس عمومی سازمان نخبگان افغانستان، رودکی را چهره بزرگ فرهنگی، ادبی و استثنایی دانست که یک روز را به خود اختصاص داده و افزود: رودکی پدر فارسی و استاد همه شعرا است.
او با این توضیح که شعرای حوزه تاریخی دو ویژگی دارند، اظهارداشت: یک ویژگی معرفت شخصیت‌ها است. یکی دیگر انعطاف‌پذیری و فهم شاعران بزرگ و برداشت آن‌هاست که از اشعارشان تفسیر می‌شود.
طالقانی با بیان این که امروزه دچار برخی چالش‌ها در پاسداشت زبان فارسی هستیم، گفت: نباید خودمان را بدون احساس و مسئولیت معرفی کنیم و لازم است در این باره واکنش نشان دهیم. ایران به‌خاطر پاسداری از ارزش‌های بزرگ زبان پارسی گام‌های بالایی برداشته است. کشورهای دیگر که متعلق به این فرهنگ بزرگ تاریخی و تمدنی هستند باید رسالت خود را درک کنند. شعرای بزرگی داریم که پر از معنویت و اندیشه هستند. امروز اگر تعامل جدی و نیاز شدید با دنیا احساس می‌کنیم و تعاملات سیاسی، تمدنی، اقتصادی و نظامی داریم؛ اما کدام یک از این تعاملات را باید انتخاب کرد که ارتباطات ما پایدار، محکم‌تر، با مفهوم‌تر و با ارزش‌تر باشد. مسایل اقتصادی، منافع یک ملت را تامین می‌کند. اگر بتوانیم با داشتن چهره‌های علمی و فرهنگی از رویکرد فرهنگی در تعاملات منطقه‌ای، داخلی و بین‌المللی استفاده کنیم تعاملی پایدار و محکم‌تری داریم.
او همچنین پیشنهاد داد برای شناخت شاعران بزرگ با رویکردهای متفاوتی تحقیق و پژوهش انجام شود تا گستردگی اندیشه این مفاخر از جنبه‌های مختلف آشکار شود.
در ادامه سرور بختی رییس موسسه فرهنگی اکو، با خواندن شعر «چون تیغ به دست آری، مردم نتوان کشت/نزدیک خداوند بدی نیست فرامشت/این تیغ نه از بهر ستمکاری کردند/انگور نه از بهر نبیذ است به چرخشت/عیسی به رهی دید یکی کشته فتاده/حیران شد و بگرفت به دندان سر انگشت/گفتا که «که را کشتی، تا کشته شدی زار؟ تا باز که او را بکشد، آن که ترا کشت؟»انگشت مکن رنجه به در کوفتن کس/تا کس نکند رنجه به در کوفتنت مشت» از رودکی، اظهارداشت: این سروده صاحبقران شاعری، استاد رودکی بیش از هزار سال است که تالیف شده و همین یک نمونه برای ما امروزیان، وارثان آدم‌الشعرا بهترین بازگوکننده پیام اولین گوینده شعر فارسی است و معنی آن پاداش به هر عمل، چه نیک و چه بد است که در این دنیای مکافات برای انسان‌ها خواهد رسید.
او با این توضیح که رودکی فقط شاعر دوران سامانیان نبود، بلکه او معلم خرد، مترجم، خواننده، نوازنده و پیشکار ادیبان بود، گفت: شکوفایی و بالندگی ادبیات زمان آل سامان بدون شک با نام این سخنور اصیل و ماهر به‌طور عمیق بستگی دارد و او در تربیت و کمال ادیبان معاصر خویش نقش ناستردنی کسب کرده است. رودکی که از میان توده‌ها برخاست و با توجه به شهرت بی‌سابقه‌اش در میان مردم به دربار سامانیان جلب شد، با درد و نیازهای جامعه آن روزگار به خوبی آشنا بود و اشعار بلند مضمون خویش را بر پایه تجربه گذشتگان و معاصران، مطالعه آثار گران‌بهای جهان به رشته نظم کشید و همین ویژگی سروده‌های او را در شمار بهترین دردانه‌های شعر فارسی و جهان قرار داده است.
همچنین فیلمی که از مدفن رودکی در سال ۱۹۵۸ ساخته شده به نمایش درآمد که به زبان روسی بود. در ادامه حسین ولی‌نژاد و بانو سیمین‌مهر از استان خراسان با بخشی‌خوانی «بوی جوی مولیان» اجرا داشتند. همچنین گروه موسیقی «ایل» به خوانندگی وحید تاج و موسیقی صادق چراغی اشعاری از رودکی را برای حاضران اجرا کردند.
هنرمندان افغانستانی هم به اجرای موسیقی پرداختند.
این مراسم که با اجرای اردشیر صالح‌پور همراه بود با رونمایی کتاب پایان یافت.
مجتبی سعیدی
خبرگزاری فرهنگ
