یکی از آبدات مهم تاریخی کشور عزیز ما افغانستان، قصر جهاننما یا چهل ستون است. مساحت آن به 70 جریب زمین میرسد. این قصر زیبا که شامل حوض بزرگ، دیوار احاطه، برجهای دیدبانی، گنبد، یک سالن بزرگ زیر زمینی، حمام، حوض آب بازی و… میشود، یکی از سازههای تاریخی ولایت بلخ میباشد.
موقعیت
قصر جهان نما، در جنوب غرب شهر خلم در دامنۀ تپههای کوه «کنج» قرار دارد. در شمال آن باغ بزرگ و دلگشای «جهان آرا» یا «جهان نما» واقع شده است
پیشینه تاریخی
سابقۀ تاریخی این قصر به حدود 200 سال )1210 ش) می رسد. این قصر را عالم گیر دوم (م جون 1699، درگذشته 29 نوبر 1759 م) چهاردهمین پادشاه گورکانی هند برای دخترش ساخت. در دوره زمان شاه درانی، نواده احمدشاه ابدالی گوهر بیگم یا زهره بیگم در آن زندکی می کرد. در زمان امیر عبدالرحمن خان (1268 ش) به نام قصر چهل ستون تغییر نام داده شد. در دورههای حبیب الله خان و ظاهرشاه این قصر توسعه داده شد و در چهار طبقه بازسازی گردید. در سالهای ۱۹۷۴ و ۱۹۷۶ هنگامی که محمد داوودخان بر اریکه ریاست جمهوری تکیه زد، این قصر زیبا به منظور تبدیل شدن به موزیم، دوباره بازسازی و مرمت گردید. در دورۀ جنگهای داخلی این قصر آسیب فراوان دید و به منظور اهداف نظامی مورد استفاده قرارگرفت. در سال 1383 این قصر به وزارت اطلاعات و فرهنگ تعلق گرفت و موزیمی در آن تأسیس گردید و 70 اثر تاریخی از دورههای یونانی و باختر، کوشانی و اسلامی و سکههای شاهان معاصر در آن نگهداری میشود.
در کل این قصر تاریخی در دورههای مختلف به منظورهای مختلف از جمله مهمانخانه دولتی، خوابگاهر لیسه رشیدیه، دفتر ادارات و مؤسسات دولتی، برگزار جشنها، میلهها و … مورد بهره برداری قرار گرفته است. اکنون جزئی از میراث فرهنگی کشور محسوب میگردد و مکان جذاب برای گردشگران داخلی و خارجی است.
م.ج
منبع عکس: http://atis.af/jahan-nama-palace/